Doopsgezinde Gemeente AalsmeerOnze geschiedenis

Home » Wie zijn wij? » Onze geschiedenis

De geschiedenis van de doopsgezinden in Aalsmeer

De geschiedenis van de Aalsmeerse doopsgezinden is al bijna 500 jaar oud. Volgens het vonnis van het Hof van Holland nr. 5563 van 10 april 1534 werden Jan Dircksz en Jan Dirckz Smit veroordeeld tot de brandstapel omwille van hun doperse geloof.

In de loop der tijd kondigden zich scheuringen aan waardoor zo’n vijf verschillende stromingen ontstonden. Later werden die verschillende doperse gemeenschappen weer samengevoegd, met als uiteindelijk resultaat De Verenigde Doopsgezinde Gemeente Aalsmeer, gesticht in 1866.

Die scheuringen waren niet alleen het gevolg van de ‘rekkelijken’ en ‘preciezen’ in de leer, maar bleken ook uit hun uitingsvormen. De termen Vlaamse en Friese vermaningen verwijzen niet naar Aalsmeer gevluchte Vlamingen en Friezen, maar naar hun levenswijzen. De Vlamingen waren zwieriger, de Friezen waren eenvoudig. Het zijn in Aalsmeer meer partijnamen geworden.

Het afscheiden van de ‘Jonge’ Friezen van de ‘Oude’ was het resultaat van de vraag of de keuze van een voorganger uit het midden van de leden een Goddelijke roeping of een menselijke keuze was. Indien aanvaard werd dat dit een Goddelijke roeping was, mocht de uitverkorene niet weigeren op straffe van uitsluiting van de geloofsgemeenschap. Niet iedereen accepteerde deze uitleg van de ‘Ouden’ en ziedaar: de Jonge Friezen waren een feit.

De geschiedenis van de Waterlanders in Aalsmeer is weer een heel ander verhaal. Omdat zondaren door de leer van ene Leenaert Bouwens, door Menno Simonsz zelf bevestigd, in de ban gedaan moesten worden (hetgeen binnen een huwelijk zelfs tot echtscheiding kon leiden) was er een groep die dat te ver ging. De gematigden gingen zich ten slotte Waterlanders noemen naar het moerassige land benoorden Amsterdam, waar zij voornamelijk vandaan kwamen. Deze gematigden waren de eersten, die de illusie van de ware gemeente Gods te zijn, bewust hebben losgelaten. Daarom was het huwelijk met een niet-lid toegestaan en ook anderen dan gemeenteleden werden tot het avondmaal toegelaten. In Aalsmeer echter voelde men zich uiteindelijk meer aangetrokken tot de leer van de Oude Vlamingen en Friezen, die strenger in de leer waren.

Ook de Vlamingen kenden een scheuring in ‘Jonge’ en ‘Oude’. De zich later Oude Vlamingen noemende groepering vond dat er binnen de groep een aantal was dat zich onvoldoende aan de voorschriften van kleding, ban en mijding hield en scheidde zich af.

In 1642 waren er aldus vijf verschillende vermaningen (doopsgezinde kerkgenootschappen) in Aalsmeer. De eerste fusie ontstond in 1804, toen de laatste zes leden van de Waterlandse Vermaning aan den Uithoorn zich aansloten bij de Vlaams-Waterlandse Vermaning in Aalsmeer. Omdat er al 20 jaar nauwe banden tussen deze twee groeperingen bestonden, was dit een logische stap.

Zo rond 1860 waren de scherpste kantjes van de verschillen in opvattingen er wel af en ging men serieus proberen om tot een samengaan te komen; een proces dat in 1865 werd afgerond. Zo werden de Oude en Nieuwe Vlaamse, Waterlandse, Uithoornse, Oude en Nieuwe Friese en ten slotte de nog niet eerder genoemde Mijdrechtse Vermaning bij elkaar gevoegd tot een vierhonderd zielen tellende gemeenschap, die zich in 1866 de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Aalsmeer ging noemen.

Tijdlijn 1515-2011: bijna 500 jaar doopsgezinden in Aalsmeer

Voor de tentoonstelling ter gelegenheid van het 145-jarig bestaan van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Aalsmeer in 2011 is een prachtig boekje samengesteld. Hierin vindt u de tijdlijn en de geschiedenis over de doopsgezinden in Aalsmeer, afgezet naast andere gebeurtenissen in Aalsmeer en de wereld.

Ons Kerkgebouw - Vroegere kerkgebouwen Stamboom
DGA 2011 Tentoonstelling Eigen Wijs Eigen Weg
DGA Aalsmeerse Doopsgezinden Tijdlijn 1534 tot 2011

Algemene geschiedenis van doopsgezinden

Op de website doopsgezinden.nl vindt u een tijdlijn met markante gebeurtenissen. Meer over de geschiedenis van de Nederlandse doopsgezinden vindt u via deze link.

DGA Wandbord 600x450